4 ต้อง ป้องกันเยาวชน พ้นภัยยาเสพติด

           ปัญหายาเสพติดนับเป็นปัญหาสำคัญของสังคมที่ทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมามากมาย ทั้งปัญหาอาชญากรรม เศรษฐกิจ การทำร้ายร่างกาย การทะเลาะวิวาท รวมทั้งปัญหาด้านสุขภาพด้วย ดังนั้น หน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนจึงพยายามป้องกัน และแก้ไขปัญหานี้อย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด  

         ยาเสพติดนั้นสร้างผลกระทบอย่างมากมายมหาศาลต่อสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเยาวชนซึ่งกำลังเติบโตไปเป็นกำลังสำคัญของชาติ ด้วยปัจจัยหลายอย่างที่เป็นตัวกระตุ้นและชักนำให้พวกเขาต้องเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับวงจรของยาเสพติด ไม่ว่าจะเป็นปัญหาครอบครัว ปัญหาเศรษฐกิจ การหลุดออกจากระบบการศึกษา ความอยากรู้ อยากลอง อยากมีตัวตน เป็นที่ยอมรับของกลุ่มเพื่อน รวมทั้งสภาวะจิตใจที่ไม่เข้มแข็ง  

         สารเสพติดทุกประเภทจะเพิ่มการหลั่งสารโดปามีนในระบบประสาท ทำให้เกิดความรู้สึกพึงพอใจและการเสพติด เมื่อรับสารเสพติดเข้ามาในร่างกาย จะเกิดปรากฏการณ์ ได้แก่ ทำให้การบริหารจัดการ ของสมองขั้นสูงเกิดความล่าช้า เกิดผลการเปลี่ยนแปลงผิดปกติของสารโดปามีน และไวต่อสิ่งเร้า ทำให้เกิดอารมณ์ ฉุนเฉียวได้ง่าย ขาดวุฒิภาวะ IQ ต่ำลง และวงจร    สมองชอร์ต

               จากการสำรวจข้อมูลของศูนย์คุณธรรมร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ปปส.) เกี่ยวกับเด็กอายุ 14 -18 ปี ที่อยู่ในสถานพินิจในคดียาเสพติดทั่วประเทศ พบว่า วิธีที่จะป้องกันให้เด็กและเยาวชนห่างไกล จากวงจรยาเสพติด ใช้ หลักง่าย ๆ 4 ต้อง ดังนี้

1.ต้องมีอนาคต – เด็กและเยาวชนต้องการมีสัมมาอาชีพ ต้องการมีอนาคตของตัวเอง ถึงแม้จะหลุดออกจากการศึกษาในระบบแล้ว แต่พวกเขาก็ต้องการวิชาชีพ เพื่อการดำรงชีวิตและสร้างอนาคตดังเช่นเด็กคนอื่น ๆ  จึงต้องทำให้พวกเขาเข้าถึงสัมมาอาชีพได้มากที่สุด

2.ต้องมีคุณค่า – เด็กและเยาวชนต้องการการยอมรับจากสังคม พัฒนาให้พวกเขารู้จักตัวตนและตระหนักถึงคุณค่าของ ตัวเอง เห็นคุณค่าจากสิ่งที่เขาถนัด และความสามารถที่เขามีอยู่ เช่น การทำงานช่าง การทำงานศิลปะ เป็นต้น

3.ต้องมีทักษะ – เด็กและเยาวชนต้องการทักษะชีวิต ต้องการแบบฝึกหัดชีวิต ตั้งคำถามฝึกให้พวกเขาคิด แทนการอบรม สั่งสอน ทำให้พวกเขารู้เท่าทันและรู้จักปกป้องตนเอง

4.ต้องมีแบบอย่างที่ดี – เด็กและเยาวชนต้องการใครสักคนที่จะเป็นแบบอย่างในชีวิตให้กับพวกเขา ซึ่งหมายถึงใครก็ได้ที่พวกเขาฝากชีวิตไว้ได้ และนำพาพวกเขาให้เติบโตไปในทิศทางที่ดี

สิ่งที่จะช่วยเป็นภูมิคุ้มกันให้เยาวชนพ้นภัยยาเสพติดที่ดีที่สุด คือ วัคซีนทางสังคมไม่ว่าจะเป็นครอบครัว สถาบันการศึกษา ชุมชน สิ่งแวดล้อม จะต้องร่วมมือร่วมใจสร้างพื้นที่ปลอดภัยและมีคุณภาพให้กับเยาวชน รับฟังปัญหาและความรู้สึกของพวกเขาอย่างเข้าใจและไม่ตัดสิน ทำให้พวกเขาตระหนักถึงคุณค่าของตัวเอง ลงมือสร้างอนาคตด้วยมือของเขาเอง โดยมีความรัก ความเข้าใจจากครอบครัวและสังคมรอบข้างคอยผลักดันและสนับสนุนให้พวกเขาเติบโตอย่างมีคุณภาพและมีความสุขบนเส้นทางที่พวกเขาต้องการ 

หากมีข้อสงสัยหรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับปัญหายาเสพติดสามารถขอรับคำปรึกษาได้ที่  โรงพยาบาลทุกแห่งทั่วประเทศ หรือที่สายด่วนยาเสพติด 1165 ซึ่งสามารถติดต่อได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายตลอด 24 ชั่วโมง

 เรื่องโดย ปัญจวรา บุญสร้างสม Team Content www.thaihealth.or.th

ข้อมูลบางส่วนจาก  งานแถลงข่าวและเสวนาพฤติกรรมวัยรุ่นกับสารเสพติด “บุหรี่ต้นทางสู่ยาเสพติดและเคนมผง” ในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 กรมการแพทย์ และกองบัญชาการปราบปรามยาเสพติด(บช.ปส.)